Trabant in de klei
Een Trabant drijvend in de klei, ingesloten in een kring van wilgentenen – met een wachter in de buurt. Een kunstwerk in de Noord-Oostpolder aan het Pionierspad, op het Ketelzwerfpad, bij Ketelmeerweg 5, in Nagele.
Een tijdje geleden stond er in dagblad Trouw een artikel over versnipperde Stasi documenten. In 16.000 zakken worden zo’n 600 miljoen snippers als puzzelstukjes bewaard. Die puzzelstukjes worden nu stuk voor stuk met een speciaal daarvoor geprogrammeerde computer bij elkaar gezocht, net zo lang tot de documenten hun geheimen prijsgeven.
Alhoewel het al weer 17 jaar geleden is, dat de muur viel en de DDR ophield te bestaan, is dat verleden nog lang niet verwerkt. Onlangs was er weer een hoog oplaaiend conflict tussen vroegere Stasi informanten en slachtoffers van deze gluurders. De informanten vonden dat wat ze toen gedaan hadden wel meeviel. Voor de begluurden was er geen twijfel over mogelijk dat de verklikkers berecht moesten worden.
Kortom een onverwerkt verleden.
Hierdoor geinspireerd begroef ik in de klei een Trabant: een icoon van DDR. Zoals de DDR nooit weer tot leven gewekt zal worden, zo zal deze Trabant nooit meer rijden. De auto is omringd door wilgentwijgen. Die zullen uitlopen en een steeds hechtere cirkel vormen om de Trabant. De Trabant staat gevangen – precies zoals de bewoners van de DDR gevangen blijven in hun verleden. Het enige wat nu mogelijk is, is verwerking van het verleden.
Een wachter, het heldere geweten, bewaakt het proces, en zorgt ervoor dat het proces niet uit de hand loopt. Pas als de voormalig Oost-Duitsers beginnen met het verwerken van hun verleden, kunnen ze verder met hun leven, hun geschiedenis.
Willem Hoogeveen, 2007
